گزارش دومین روز برگزاری سومین کنفرانس بین‌المللی راهبری شرکتی
ارسال شده در تاریخ :
دومین روز سومین کنفرانس بین المللی راهبری شرکتی روز چهارشنبه مورخ ۲۴ آبان ماه ۱۴۰۲ با سخنرانی دکتر محمد کارگر شورکی معاون گروه صنعتی آذین خودرو با موضوع بوم راهبری شرکتی پایدار دیجیتال شروع گردید.
دومین روز سومین کنفرانس بین المللی راهبری شرکتی روز چهارشنبه مورخ ۲۴ آبان ماه ۱۴۰۲ با سخنرانی دکتر محمد کارگر شورکی معاون گروه صنعتی آذین خودرو با موضوع بوم راهبری شرکتی پایدار دیجیتال شروع گردید
ایشان در ابتدا به تشریح ابعاد دو چالش تحول دیجیتال و پایداری پرداختند و تاکید کردند شرکت ها برای موفقیت بلند مدت باید به این دو چالش جدید در سطح هیات مدیره توجه ویژه ای داشته باشند. در ادامه به تشریح راهبری شرکتی پایدار و دیجیتال پرداخته و در انتها با ترکیب دو با استاندارد ایزو ۳۷۰۰۰ و بوم کسب و کار؛ بوم راهبری شرکتی پایدار دیجیتال را ارائه کردند. این بوم یک تصویر مناسب از تمامی وظایف و مسئولیت های هیات مدیره شرکت ها را نمایش داده و کمک می کند تا سازمان ها و شرکت ها در عصر دیجیتال با هدف پایداری؛ بهتر و مناسب تر گام برداشته و هیات مدیره بتواند هدایت و راهبری موثرتری داشته باشند.
در ادامه میزگرد اثر بخشی نظام حاکمیت شرکتی در هلدینگ ها با حضور دکتر مصاحب عضو هیئت مدیره سازمان مدیریت صنعتی، دكتر بختياري عضو هيئت عامل و معاون مالي و سرمايه گذاري بانك توسعه صادرات ايران، دكتر شبانی مدیر امور مجامع و راهبری شرکتهای گروه فولاد مبارکه رئيس هیات مدیره شرکت کارگزاری مبین سرمایه و نائب رییس هیات مدیره فولاد سبا و دكتر روزبهی مدیر توسعه سازمانی هولدینگ گسترش انرژی پاسارگاد (فعال در حوزه انرژی)
برگزار گردید.
بخش اول این میزگرد به مبحث تفاوت هلدینگ ها با سایر شرکت ها و چرایی ورود هلدینگ ها به مباحث حاکمیت شرکتی اختصاص پیدا کرد. از آنجائیکه راهبری شرکتی در یک هلدینگ به چالش‌ها و پیچیدگی‌های بیشتری نسبت به یک شرکت غیرهلدینگی دچار می‌شود و مدیران باید بتوانند با این پویایی‌ها و تنوع‌ها به‌خوبی برخورد کنند در این بخش حاضرین در پنل ابتدا به مواردی از جمله چگونگی شکل گیری هلدینگ ها و سابقه آن پرداختند و با اشاره به معضلاتی که پیش روی اداره این مجموعه ها واقع شد، ضمن احساس ضرورت استقرار حاکمیت شرکتی بر «چرایی» آن تأکید شد . در مجموع شاید بتوان نکات زیر را به عنوان چرایی موضوع طرح نمود :
لزوم خط مشی گذاری و ارزیابی و بهبود در چارچوب سلسله قوانین و مقررات برای حمایت از رشد پایدار و ثبات مالی
اهمیت کنترل بهینه شرکتهای مادر و شرکتهای تابعه
فقدان نظارت بر مجموعه شرکتها در حوزه های مختلف از حمله عملیات اداری ، مالی ، ریسک ، انتصاب حرفه ای و ...
تسهیل در انتقال تکنولوژی و تنوع محصول و ... به شرکتهای تابعه
در بخش دوم میزگرد به مسأله «چگونگی» استقرار حاکمیت شرکتی در هلدینگها پرداخته شد. از جمله موارد قابل طرح برای این مهم موارد ذیل بود :
مشخص نمودن سبک راهبری هلدینگ و شرکت مادر
تدوین مدل حاکمیت شرکتی
طراحی نقشه راه اجرا
توجه به مسأله اقتدار (در سطوح مختلف سازمانی ، مدیریتی و شخصیتی)
توجه به محیط کسب و کار و شاخص های کلیدی از جمله رقابت پذیری ، نوآوری و ...
توجه به تنوع و گستردگی سبد کسب و کار
ارتباطات و هماهنگی بین شرکتهای زیرمجموعه
متغیرهای محیطی و تأثیر آن بر سبد کسب و کار
ترکیب سهام و کنترل
پویایی استراتژی های حاکمیت شرکتی و در بخش سوم و پایانی علاوه بر تضاد و تناقض های موجود در برخی مقررات ، آیین نامه ها و دستورالعملها به موانع پیش رو برای اجرای کامل و صحبح اشاره شد که برخی از این موانع به شرح زیر جمع بندی گردید:
عدم تعامل و هم افزایی بین شرکت مادر با شرکتهای زیر مجموعه و همچنین شرکتهای تابعه با همدیگر
عدم وجود نظارت و ارزیابی صحیح ، کنترل عملیات و مدیریت ریسک شرکتهای تابعه
آشنا نبودن مدیران با ادبیات موضوع و فقدان فرهنگ سازی در خصوص حاکمیت شرکتی و درک درست مفاهیم و ضرورت این مهم در ارکان اصلی و سطوح مختلف سازمانی
وجود مقاومت در شرکتهای تابعه به دلیل سیستم کنترلی منظم
برخی محدودیت های قانونی از جمله مواردی در قانون تجارت، مباحث مالیاتی و ...
علی رحمانی مدیرعامل اسبق بورس اوراق بهادار تهران سخنران بعدی این کنفرانس بود که به تحلیل دستورالعمل بازنگری شده حاکمیت شرکتی سازمان بورس و اوراق بهادار پرداخت. وی با اشاره به این که اداره شرکت ها نیازمند فناوری هایی است که از ارزش آفرینی و کارآمدی و نیز سلامت و رعایت قوانین و مقررات و حقوق ذینفعان اطمینان دهد، گفت در واقع حاکمیت شرکتی شامل این فناوری ها است. این دستورالعمل از طرفی با مسئولیت پذیر نمودن هیات مدیره آنها را ملزم به تعیین جهت حرکت شرکت در قالب برنامه راهبردی و خط‌مشي‌هاي اجرايي، منشور اخلاق سازماني، آيين‌نامه‌هاي لازم جهت اداره امور و فعاليت‌ها از جمله آيين‌‌نامه استخدام، معاملات، حقوق و دستمزد می نماید و از طرف دیگر با الزام به تشکیل کمیته ریسک به دنبال کنترل و مدیریت موانع و مخاطرات دستیابی به اهداف راهبردی و عملیاتی است. با تکلیف به تعیین کمیته انتصابات درصدد شایسته گزینی برای ارزش آفرینی و کارآمدی است و با تعيين حقوق، مزايا و پاداش مديرعامل و قائم مقام وي، اعضاي كميته حسابرسي و ساير كميته‌هاي هيات مديره كه عضو هيات مديره نيستند و مدير حسابرسي داخلي و در صورت برون سپاری حسابرسی داخلی، مبلغ و محتواي قراردادهاي حسابرسي داخلي تلاش می کند نیروهای شایسته را حفظ کند و شرایط استقلال و سلامت آن ها را فراهم کند. دستورالعمل حاکمیت شرکتی با تعیین کمیته حسابرسی و ساختار آن درصدد ارتقای شفافیت و درستی داده ها و گزارش های مالی است و با تعیین ضوابطی برای معاملات با اشخاص وابسته می خواهد جلوی خروج منابع شرکت به نفع گروهی از سهامداران و مدیران و به ضرر دیگر سهامداران را بگیرد. با پرداختن به معاملات نهانی تلاش دارد جلوی سواستفاده از اطلاعات نهانی را بگیرد و در مجموع هم درجه معقولی از سلامت اداری و مالی را فراهم کند و هم بهبود عملکرد و کارآمدی شرکت ها را ارتقا دهد. دستورالعمل جدید دو ویژگی خاص دارد. اول تخلف انگاری عدم رعایت دستورالعمل و وضع جریمه و دوم استنادی کردن اقدامات هیات مدیره در رعایت دستورالعمل به جای شعاری و اظهاری و درج آن در گزارش فعالیت هیات مدیره و گزارش تفسیری که به معنی اعتبار بخشی محدود به داده های مربوط توسط حسابرس مستقل می باشد.
دکتر فاطمه مهاجرانی عضو هیات علمي دانشگاه سخنران دیگر این کنفرانس بود که تنوع را به معنای ورود نگرش های جدید برای بهبود کیفیت تصمیم دانست و بیان کرد تنوع به معنای این است که هیات مدیره باید جامعه ذی نفعان را نمایندگی کند. وی گفت از آنجا که ۵۰ درصد از جامعه زنان هستند موضوع حضور زنان در تنوع هیات مدیره به ادبیات حکمرانی شرکتی اضافه شده و بسیار مهم است.
همچنین سهم زنان از حوزه های حکمرانی شرکتی کم است برای اینکه موضوع شفاف تر شود چند عدد و رقم را بررسی کنیم.
سهم زنان در شرکت های صنایع فناوری اطلاعات در دنیا از ۱۱ درصد از سال ۲۰۱۱ به ۲۱ درصد در سال ۲۰۲۱ رسیده است
طبق گزارش دیلویت سهم زنان از شرکتهای بورسی در سال ۲۰۲۲ فرانسه ۴۳ درصد است
از ۱۰ شرکت فعال در صنایع فناوری بورسی که ۵۰ عضو هیات مدیره دارند فقط یک نفر زن است یعنی ۲درصد
سایر بخش های اجتماعی مثلا اتاق بازرگانی از بین ۳۴ رییس اتاق بازرگانی فقط یک نفر زن است در حالی که ۱۴.۹ درصد از اعضای اتاق بازرگانی کشور زنان هستند
در جامعه خیرین مدرسه ساز کشور به عنوان بزرگترین سمن کشوری با حدود ۳۰۰۰۰ عضو ۲۰ درصد از اعضا زن هستند ولی هیچ رییس مجمع از بین زنان نیست. در ادامه مهاجرانی بیان کرد
تحقیقات نشان می دهد تصویب قوانین حمایتی زنان سبب کاهش اقبال بخش خصوصی به استفاده از زنان خواهد شد ولی در بخش دولتی چنین نیست
راهکارهای نظیر جانشین پروری استفاده از تجربیات سایر مدیران
تاکید بر تدریج گرایی و توانمند سازی به کاهش آسیب دره های خطرناک و سطح لغزنده و شکستن سقف شیشه ای کمک می کند.
دکتر مهرداد مظفری سخنران بعدی در بحث خود تحت عنوان حکمرانی صنعت صنعتی، بر اساس کتاب قلم سفید ،قدم سیاه با اشاره به توفیق در سیاست صنعتی برخی کشورها، نیاز به مداخلات دولت حداکثرگرا بوده، لذا حکمرانی صنعتی ایران با بررسی ۱۳ شاخص توسعه ای بررسی، نمره توسعه ای کشور وضعیتی ، درحال توسعه ولی با نوسان را نشان میدهد و چهار رکن حکمرانی شرکتی در حال شکل گیری هستند و چشم انداز توسعه بخش صنعت با چالشهای متنوعی ای روبروست.
ایشان در ابتدا به تشریح ابعاد دو چالش تحول دیجیتال و پایداری پرداختند و تاکید کردند شرکت ها برای موفقیت بلند مدت باید به این دو چالش جدید در سطح هیات مدیره توجه ویژه ای داشته باشند. در ادامه به تشریح راهبری شرکتی پایدار و دیجیتال پرداخته و در انتها با ترکیب دو با استاندارد ایزو ۳۷۰۰۰ و بوم کسب و کار؛ بوم راهبری شرکتی پایدار دیجیتال را ارائه کردند. این بوم یک تصویر مناسب از تمامی وظایف و مسئولیت های هیات مدیره شرکت ها را نمایش داده و کمک می کند تا سازمان ها و شرکت ها در عصر دیجیتال با هدف پایداری؛ بهتر و مناسب تر گام برداشته و هیات مدیره بتواند هدایت و راهبری موثرتری داشته باشند.
در ادامه میزگرد اثر بخشی نظام حاکمیت شرکتی در هلدینگ ها با حضور دکتر مصاحب عضو هیئت مدیره سازمان مدیریت صنعتی، دكتر بختياري عضو هيئت عامل و معاون مالي و سرمايه گذاري بانك توسعه صادرات ايران، دكتر شبانی مدیر امور مجامع و راهبری شرکتهای گروه فولاد مبارکه رئيس هیات مدیره شرکت کارگزاری مبین سرمایه و نائب رییس هیات مدیره فولاد سبا و دكتر روزبهی مدیر توسعه سازمانی هولدینگ گسترش انرژی پاسارگاد (فعال در حوزه انرژی)
برگزار گردید.
بخش اول این میزگرد به مبحث تفاوت هلدینگ ها با سایر شرکت ها و چرایی ورود هلدینگ ها به مباحث حاکمیت شرکتی اختصاص پیدا کرد. از آنجائیکه راهبری شرکتی در یک هلدینگ به چالش‌ها و پیچیدگی‌های بیشتری نسبت به یک شرکت غیرهلدینگی دچار می‌شود و مدیران باید بتوانند با این پویایی‌ها و تنوع‌ها به‌خوبی برخورد کنند در این بخش حاضرین در پنل ابتدا به مواردی از جمله چگونگی شکل گیری هلدینگ ها و سابقه آن پرداختند و با اشاره به معضلاتی که پیش روی اداره این مجموعه ها واقع شد، ضمن احساس ضرورت استقرار حاکمیت شرکتی بر «چرایی» آن تأکید شد . در مجموع شاید بتوان نکات زیر را به عنوان چرایی موضوع طرح نمود :
لزوم خط مشی گذاری و ارزیابی و بهبود در چارچوب سلسله قوانین و مقررات برای حمایت از رشد پایدار و ثبات مالی
اهمیت کنترل بهینه شرکتهای مادر و شرکتهای تابعه
فقدان نظارت بر مجموعه شرکتها در حوزه های مختلف از حمله عملیات اداری ، مالی ، ریسک ، انتصاب حرفه ای و ...
تسهیل در انتقال تکنولوژی و تنوع محصول و ... به شرکتهای تابعه
در بخش دوم میزگرد به مسأله «چگونگی» استقرار حاکمیت شرکتی در هلدینگها پرداخته شد. از جمله موارد قابل طرح برای این مهم موارد ذیل بود :
مشخص نمودن سبک راهبری هلدینگ و شرکت مادر
تدوین مدل حاکمیت شرکتی
طراحی نقشه راه اجرا
توجه به مسأله اقتدار (در سطوح مختلف سازمانی ، مدیریتی و شخصیتی)
توجه به محیط کسب و کار و شاخص های کلیدی از جمله رقابت پذیری ، نوآوری و ...
توجه به تنوع و گستردگی سبد کسب و کار
ارتباطات و هماهنگی بین شرکتهای زیرمجموعه
متغیرهای محیطی و تأثیر آن بر سبد کسب و کار
ترکیب سهام و کنترل
پویایی استراتژی های حاکمیت شرکتی و در بخش سوم و پایانی علاوه بر تضاد و تناقض های موجود در برخی مقررات ، آیین نامه ها و دستورالعملها به موانع پیش رو برای اجرای کامل و صحبح اشاره شد که برخی از این موانع به شرح زیر جمع بندی گردید:
عدم تعامل و هم افزایی بین شرکت مادر با شرکتهای زیر مجموعه و همچنین شرکتهای تابعه با همدیگر
عدم وجود نظارت و ارزیابی صحیح ، کنترل عملیات و مدیریت ریسک شرکتهای تابعه
آشنا نبودن مدیران با ادبیات موضوع و فقدان فرهنگ سازی در خصوص حاکمیت شرکتی و درک درست مفاهیم و ضرورت این مهم در ارکان اصلی و سطوح مختلف سازمانی
وجود مقاومت در شرکتهای تابعه به دلیل سیستم کنترلی منظم
برخی محدودیت های قانونی از جمله مواردی در قانون تجارت، مباحث مالیاتی و ...
علی رحمانی مدیرعامل اسبق بورس اوراق بهادار تهران سخنران بعدی این کنفرانس بود که به تحلیل دستورالعمل بازنگری شده حاکمیت شرکتی سازمان بورس و اوراق بهادار پرداخت. وی با اشاره به این که اداره شرکت ها نیازمند فناوری هایی است که از ارزش آفرینی و کارآمدی و نیز سلامت و رعایت قوانین و مقررات و حقوق ذینفعان اطمینان دهد، گفت در واقع حاکمیت شرکتی شامل این فناوری ها است. این دستورالعمل از طرفی با مسئولیت پذیر نمودن هیات مدیره آنها را ملزم به تعیین جهت حرکت شرکت در قالب برنامه راهبردی و خط‌مشي‌هاي اجرايي، منشور اخلاق سازماني، آيين‌نامه‌هاي لازم جهت اداره امور و فعاليت‌ها از جمله آيين‌‌نامه استخدام، معاملات، حقوق و دستمزد می نماید و از طرف دیگر با الزام به تشکیل کمیته ریسک به دنبال کنترل و مدیریت موانع و مخاطرات دستیابی به اهداف راهبردی و عملیاتی است. با تکلیف به تعیین کمیته انتصابات درصدد شایسته گزینی برای ارزش آفرینی و کارآمدی است و با تعيين حقوق، مزايا و پاداش مديرعامل و قائم مقام وي، اعضاي كميته حسابرسي و ساير كميته‌هاي هيات مديره كه عضو هيات مديره نيستند و مدير حسابرسي داخلي و در صورت برون سپاری حسابرسی داخلی، مبلغ و محتواي قراردادهاي حسابرسي داخلي تلاش می کند نیروهای شایسته را حفظ کند و شرایط استقلال و سلامت آن ها را فراهم کند. دستورالعمل حاکمیت شرکتی با تعیین کمیته حسابرسی و ساختار آن درصدد ارتقای شفافیت و درستی داده ها و گزارش های مالی است و با تعیین ضوابطی برای معاملات با اشخاص وابسته می خواهد جلوی خروج منابع شرکت به نفع گروهی از سهامداران و مدیران و به ضرر دیگر سهامداران را بگیرد. با پرداختن به معاملات نهانی تلاش دارد جلوی سواستفاده از اطلاعات نهانی را بگیرد و در مجموع هم درجه معقولی از سلامت اداری و مالی را فراهم کند و هم بهبود عملکرد و کارآمدی شرکت ها را ارتقا دهد. دستورالعمل جدید دو ویژگی خاص دارد. اول تخلف انگاری عدم رعایت دستورالعمل و وضع جریمه و دوم استنادی کردن اقدامات هیات مدیره در رعایت دستورالعمل به جای شعاری و اظهاری و درج آن در گزارش فعالیت هیات مدیره و گزارش تفسیری که به معنی اعتبار بخشی محدود به داده های مربوط توسط حسابرس مستقل می باشد.
دکتر فاطمه مهاجرانی عضو هیات علمي دانشگاه سخنران دیگر این کنفرانس بود که تنوع را به معنای ورود نگرش های جدید برای بهبود کیفیت تصمیم دانست و بیان کرد تنوع به معنای این است که هیات مدیره باید جامعه ذی نفعان را نمایندگی کند. وی گفت از آنجا که ۵۰ درصد از جامعه زنان هستند موضوع حضور زنان در تنوع هیات مدیره به ادبیات حکمرانی شرکتی اضافه شده و بسیار مهم است.
همچنین سهم زنان از حوزه های حکمرانی شرکتی کم است برای اینکه موضوع شفاف تر شود چند عدد و رقم را بررسی کنیم.
سهم زنان در شرکت های صنایع فناوری اطلاعات در دنیا از ۱۱ درصد از سال ۲۰۱۱ به ۲۱ درصد در سال ۲۰۲۱ رسیده است
طبق گزارش دیلویت سهم زنان از شرکتهای بورسی در سال ۲۰۲۲ فرانسه ۴۳ درصد است
از ۱۰ شرکت فعال در صنایع فناوری بورسی که ۵۰ عضو هیات مدیره دارند فقط یک نفر زن است یعنی ۲درصد
سایر بخش های اجتماعی مثلا اتاق بازرگانی از بین ۳۴ رییس اتاق بازرگانی فقط یک نفر زن است در حالی که ۱۴.۹ درصد از اعضای اتاق بازرگانی کشور زنان هستند
در جامعه خیرین مدرسه ساز کشور به عنوان بزرگترین سمن کشوری با حدود ۳۰۰۰۰ عضو ۲۰ درصد از اعضا زن هستند ولی هیچ رییس مجمع از بین زنان نیست. در ادامه مهاجرانی بیان کرد
تحقیقات نشان می دهد تصویب قوانین حمایتی زنان سبب کاهش اقبال بخش خصوصی به استفاده از زنان خواهد شد ولی در بخش دولتی چنین نیست
راهکارهای نظیر جانشین پروری استفاده از تجربیات سایر مدیران
تاکید بر تدریج گرایی و توانمند سازی به کاهش آسیب دره های خطرناک و سطح لغزنده و شکستن سقف شیشه ای کمک می کند.
دکتر مهرداد مظفری سخنران بعدی در بحث خود تحت عنوان حکمرانی صنعت صنعتی، بر اساس کتاب قلم سفید ،قدم سیاه با اشاره به توفیق در سیاست صنعتی برخی کشورها، نیاز به مداخلات دولت حداکثرگرا بوده، لذا حکمرانی صنعتی ایران با بررسی ۱۳ شاخص توسعه ای بررسی، نمره توسعه ای کشور وضعیتی ، درحال توسعه ولی با نوسان را نشان میدهد و چهار رکن حکمرانی شرکتی در حال شکل گیری هستند و چشم انداز توسعه بخش صنعت با چالشهای متنوعی ای روبروست.
